on 26/3/2025, 23:44:17
Voortdurende vergiftiging door versteviger Bisfenol A
BPA, bisfenol A, is een uiterst gevaarlijke stof die in veel consumentenproducten is verwerkt, maar ook als fijnstof door de lucht vliegt door de erosie van windmolenbladen. Iedereen ademt dit dus in. In 2023 is de ‘veilige dosis’ door de EU al fors verlaagd, maar eigenlijk bestaat er geen veilige dosis. Toch wil onze minister Sophie Hermans (van ‘Groene Groei’) van geen wijken weten en moeten er meer windturbines komen, hoger en dichter bij huizen, terwijl ze te vergelijken zijn met lekkende kerncentrales. Door wie wordt zij eigenlijk betaald? Een column van Ines van Bokhoven.
Laten we het nog eens over BPA hebben: bisfenol A. Een uitermate gevaarlijk goedje dat ons op allerlei manieren omringt, omdat het toe wordt gepast als versteviger in heel veel kunststoffen. Zoals in onze voedselverpakkingen. Op 20 januari van dit jaar is er een EU-verbod ingegaan dat het gebruik van BPA in de materialen die met voedsel in contact komen, zoals hun verpakkingen, verbiedt – en dat deed men niet zomaar. BPA is heel erg gevaarlijk. De EFSA, de European Food Safety Authority, verlaagde de veilige dosis in 2023 niet voor niets met factor 20.000.
BPA-stof
Ik schreef er een paar jaar geleden over, over microplastics en het BPA dat er vaker wel dan niet in zit. Want naast allerlei plastics, verven en kunststoffen die we dagelijks gebruiken en die ons overal omringen – ook onze kleding – zit BPA eveneens in de beschermende witte coatings – de ‘verflaag’, dus – van windturbines. En zoals bekend is: verf bladdert af en de witte laag op windturbines is daar geen uitzondering op. In het geval van epoxycoatings komt het los in een heel fijne stof die zich moeiteloos door de wind naar elke uithoek van de planeet laat blazen. En dat stof is zo fijn dat u en ik het dagelijks inademen.
Synthetisch hormoon
Wat is BPA nou precies? Het spulletje werd in 1891 door Aleksandr Dianin ontdekt: een reactie tussen fenol en aceton is de hoofdmoot van dit chemische goedje, waarvan men in de jaren 1930 ontdekte dat het een synthetisch hormoon is: het imiteert oestrogeen. Het werd zelfs onderzocht op de mogelijkheden voor medische toepassingen bij bijvoorbeeld zwangerschapscomplicaties, maar andere stoffen waren daar beter geschikt voor, zoals diethylstilbestrol (DES – een middel dat uiteindelijk ook erg gevaarlijk bleek te zijn en in de jaren ’70 van de markt werd gehaald).
Toen men in de jaren ’50 doorkreeg dat BPA een hele goeie bouwsteen was voor plastics en kunststoffen, en dan vooral voor epoxy en polycarbonaat, was het hek van de dam: binnen enkele decennia was BPA verwerkt in vooral plastics die veel door consumenten worden gebruikt. Denk aan cd’s en dvd’s, brillenglazen, medische apparatuur, drank- en voedselverpakkingen, keukenapparatuur, zelfs kleding, en ook ooit babyflesjes – maar daar zijn inmiddels al vrij lang voorschriften voor: dat mag niet meer, net zoals het dus sinds kort in Europa ook uit voedselverpakkingen wordt geweerd. Want BPA is dus gevaarlijk.
Hormoonsysteem
Wat doet BPA allemaal voor enge dingen? Nou, da’s niet kinderachtig. Zoals ik al schreef: het imiteert een hormoon, en daarmee veroorzaakt het ‘endocriene verstoringen’. In gewoon Nederlands: het rommelt met ons hormoonsysteem en niet op een goede manier. Ik zal een kleine opsomming maken – heeft u even?
Om te beginnen bouwt BPA op in het lichaam: niet omdat het niet wordt afgebroken, want dat wordt het wel. In de lever wordt het omgezet naar BPA-glucuronide, een variant die wateroplosbaar is en daarom via de nieren kan worden uitgeplast. Maar we krijgen er zoveel van binnen en dat doorlopend, dat er meer binnenkomt dan ons lichaam kan afbreken. Er is dus een constante hoeveelheid BPA in ons systeem, en da’s onontkoombaar. En zelfs al was dat niet zo, zelfs al was er sprake van doseringen die zo zeldzaam zijn dat ons lichaam het wel volledig kan afbreken, dan nog zal BPA in de korte tijd dat het zich in ons lichaam bevindt schade aanrichten.
Schade
Die schade door BPA is ernstig. Het kan de ontwikkeling van foetussen verstoren, en dan vooral de ontwikkeling van de hersens en voortplantingsorganen. Het kan zorgen voor verminderde vruchtbaarheid bij mannen, omdat het zowel de zaadtelling terug doet lopen als de kwaliteit van dat zaad ernstig vermindert. Het kan zorgen voor een vervroegde puberteit, voor menstruatiecycli die verstoord worden, het vermindert testosteronproductie, het geeft een hoger risico op miskramen en vroeggeboortes, het vermindert ook in vrouwen vruchtbaarheid, er lijken links te zijn met verschillende types kanker omdat BPA celgroei lijkt te stimuleren en zo tumoren kan doen ontstaan.
BPA kan leer- en gedragsproblemen veroorzaken in kinderen, alsook ADHD, angst en depressie, het verstoort de stofwisseling wat dan weer een verhoging van kans op obesitas en diabetes met zich meebrengt, het kan bloeddruk-verhogend werken en zo de kans op hart- en vaatziektes vergroten. En recent onderzoek lijkt aan te tonen dat het ook nog eens ons immuunsysteem verstoort. Even een snelle greep uit de lange lijst van aandoeningen die BPA kan veroorzaken.
Niet te ontkomen
U kunt niet ontkomen aan die BPA: nog afgezien van alle kunststoffen en verven/coatings om ons heen zit het dus in stofvorm in de lucht, zeker dankzij de toenemende hoeveelheid windturbines in ons land. U ademt het in, of u wilt of niet, bij elke ademteug. En als het aan Sophie Hermans ligt komen er niet alleen nog meer turbines bij, maar komen ze ook nog eens dichter bij woonkernen te staan dan de bedoeling was: we zouden ‘vier keer tiphoogte’ aanhouden, als afstand tussen woonkern en windpark, en Hermans liet al weten dat ze ‘twee keer tiphoogte’ geen enkel probleem vindt. Moet kunnen.
Alsof ze een lekkende kerncentrale vlak bij een woonkern plaatst. Alsof ze volslagen doof en blind is voor wetenschap zodra het haar niet uitkomt: die lijst van aandoeningen zuig ik niet bepaald uit mijn duim, dat zijn helaas toch echt vrij stevige wetenschappelijke bevindingen door onderzoek en ervaring. Hermans maalt er niet om, om volksgezondheid. Als een robot lijkt ze voor maar één doel te zijn geprogrammeerd: windmolens en daarna nog meer windmolens, en van eens luisteren naar wetenschappelijke kritiek hoorde deze ‘democrate die wetenschap belangrijk vindt’ nog nooit.
Flevoland
Daarom was het zorgwekkend dat de provincie Flevoland in 2023 gealarmeerd aan de bel trok: de concentraties BPA in hun grondwater waren toch wel erg hoog aan het worden. En dit is het grootste probleem van BPA: als het in grondwater terecht komt – en dat doet het altijd – dan vergiftigt het de hele lokale voedselketen. Er is dan werkelijk geen ontkomen meer aan: alles wat u eet uit dat gebied bevat BPA. Of het nou vlees, vis, groente of fruit is. Door heel Nederland heen staan windturbines – en niet zelden in agrarische omgevingen. Tja. Eet smakelijk, want in het buitenland is het niet anders. Wat op uw bord ligt bevat al heel wat rommel, dat weten we al jaren, en daar komt dus tegenwoordig ook nog eens BPA bij.
Dus de berichten uit Flevoland moesten serieus genomen worden. Flevoland nam het advies- en ingenieursbureau Royal Haskoning in de arm, en die brachten rapport uit: dat ligt niet aan de turbines, er komt een verwaarloosbare hoeveelheid BPA van windturbines af: zo’n 2 gram per turbine per jaar. Dat staat nogal haaks op de onderzoeksuitslagen van de Universiteit van Strathclyde in Glasgow, die spreken van zo’n 2 tot 11 kilogram BPA per turbine per jaar. Bedenk daarbij dat Strathclyde windturbines onderzocht met een tiphoogte van 100-150 meter; inmiddels worden er monsters van 260 meter hoog gebouwd.
Belangen
Nou is dat hele onderzoek van Royal Haskoning iets om allerlei vraagtekens bij te zetten. Want zowel de provincie Flevoland als Royal Haskoning zelf hebben grote belangen in de windindustrie. Zo is Flevoland een provincie waarvan het bestuur bijzonder positief staat ten opzichte van de energieopwekking door windmolens: de provincie staat er vol mee. ‘Flevoland gaat voor de wind,’ zeggen ze zelf enthousiast, en ze menen het. Men wil er juist nog grotere windmolens en gaan er vol gas in met investeringen.
Dan is er Royal Haskoning, dat stroom koopt van Vattenfall en het bedrijf is inmiddels ook eigenaar van Pondera Consult, dat zich bezighoudt met advies op het gebied van energie, en zo nog wat van dit soort projecten. Haskoning heeft heel wat skin in the game en was hier dus gewoon een slager die het eigen vlees keurde: het mag niemand verbazen dat de uitslag gunstig voor hen uitviel en ze de provincie Flevoland hiermee groen licht konden geven om nog meer windmolens neer te zetten.
Grote discrepantie
Het onderzoek van Strathclyde heeft heel wat kritiek gekregen vanwege de hoge getallen waarmee men naar buiten kwam, vooral omdat een Noors rapport de data verkeerd interpreteerde en op nog grotere hoeveelheden microplastic uitkwam – een rapport dat daarom terecht werd bekritiseerd (ik gebruikte het ook in de column die ik hierboven doorlinkte, denkend dat de cijfers klopten), maar de oorspronkelijke data uit Glasgow zijn nooit feitelijk weerlegd. Dat Haskoning op significant lagere hoeveelheden uitkomt – men claimt dat het verschil komt omdat dit onderzoek is gebaseerd op de praktijk, waar het onderzoek van Strathclyde is gebaseerd op nagebootst labonderzoek – is iets dat toch op z’n minst wenkbrauwen omhoog moet doen gaan. Er zit een geweldige discrepantie tussen 2 gram en 2 tot 11 kilogram, zou ik zeggen. Een veel te grote.
En het spijt me, maar in dit verhaal heb ik meer fiducie in de resultaten van Strathclyde: ondanks het feit dat zij ook partnerships hebben met verschillende windenergie-bedrijven, blijken zij toch in staat tot kritisch onderzoek, waar Haskoning vooral de indruk wekt mooi weer te willen spelen. Terwijl er juist een meer dan kritische houding nodig is.
Geen veilige dosis
Want we hebben het hier niet over oud brood, we hebben het hier over een goedje dat levensgevaarlijk is, de volksgezondheid danig kan ondermijnen en gevaarlijker lijkt te zijn dan radioactiviteit: dat kent nog een veilige dosering, denk aan medische toepassingen, zoals bestraling bij de behandeling van kanker. Steeds meer wetenschappers wijzen op het feit dat er niet zoiets bestaat als ‘een veilige dosis BPA’: het is zelfs in hele kleine hoeveelheden schadelijk. Zelfs de WHO erkent dat er veel meer onderzoek nodig is, en dat blijkt: hun laatste rapport was uit 2010, al zeggen ze wel dat ze het gebruik van BPA blijven monitoren.
Dus simpel samengevat: er komt ernstig kankerverwekkend stof van windturbines af. Een van de belangrijkste redenen waarom wij kernenergie vrezen waait dus gewoon in stofvorm door dit land: kankerverwekkend materiaal. Net als radioactiviteit valt het niet te ontlopen. Ik vergelijk een gemiddelde windturbine inmiddels dus al, zoals u hierboven zag, met een lekkende kerncentrale – zo giftig zijn die dingen.
Wie betaalt Sophie Hermans?
Dat Sophie Hermans ijskoud doorgaat met het opdringen van meer windmolens, in het aanzicht van zo ontzettend veel gevaren, nadelen en milieuvervuiling, doet maar één vraag bij mij oproepen: wie betaalt haar om onze gezondheid en ons welzijn zo verschrikkelijk in gevaar te brengen? Wat is haar beloofd als beloning?
Want om wetenschap zo te ontkennen als zij doet, en daar zo ontzettend veel risico’s bij te nemen: dat grenst wat mij betreft aan keiharde criminaliteit.
https://opiniez.com/2025/03/26/windmolens-zijn-net-lekkende-kerncentrales/inesvanbokhoven/
31
Message Thread
« Back to index