Posted by grd on January 19, 2013, 21:55:45, in reply to "ZAZACA-TÜRKÇE SÖZLÜK-(Mehmet AYDAR) "
--Previous Message--
:
:
: Bilimsel yöntemlerin ve olanakların artması
: ile Önasya toplumlarının arkaik, klasik
: yapıları, ırki ayrımları, yayılışları, ara
: bağlantıları, kültür genleri ve kültür
: kalıpları nitel olarak incelenmiş ve
: araştırılmıştır. Nitekim; Kürt yazarlarının
: “Kürdoloji’nin babası” saydıkları Rus Prof.
: V. Minorsky , Zazalar ve Zazaca üzerindeki
: -önceki varsayımlarını düzelterek-
: “bilimdışı spekülasyonlar”ı reddedmiştir. V.
: Minorsky İslam Ansiklopedisi’nin ingilizce
: -hatasız- baskısında, kesin bir ifade
: kullanarak, Zaza’ların Kürt olmadığını
: kaydetmekte; Zazacanın da Kürtçeden çok
: farklı bir Kuzey-Batı lehçesi olduğunu
: belirtmektedir. (s.1152)
:
: V. Minorsky “Kürtlerin Torunları Kürtler”
: başlıklı makalesinde Zaza’ların “Hazar
: Denizi’nin (Güney) dağlık bölgelerinde göç
: eden son İrani kabilelere dahil olduklarını”
: belirtmektedir. Buradaki, “İrani” veya
: “İranlı” kelimeleri soy ve ırk temelinde
: değil; coğrafi tanım anlamında
: kullanılmaktadır. Karl Hadank , CI. J. Le
: Coq , Artker Christensen gibi kimi yazar ve
: araştırmacılar Prof. V. Minorsky’nin tezi
: ile örtüşen görüşlerini belirterek,
: Dımıli’lerin de köken olarak Kürt
: olmadıklarını, Zaza’lar gibi Deylemiler’in
: soyundan geldiklerini ifad etmektedirler.
: Konunun uzmanlarından olan Alman doğu
: bilimci Oskar Mann, David Mc Kenzie, İngiliz
: Soane ve Edmons, Rus bilim adamlarından
: Peter Lerch ve Berezin, Avusturyalı Prof.
: Friedrich Müller ve Japon Prof. Dr. Goichie
: Kojima ile araştırmacı M. V Bruinessen
: Zazaca ve Dımılice’nin Kürtçeden farklılığı
: yönünde görüş bildirmekte ve V. Minorsky’nin
: tezlerini desteklemektedirler.
:
: Aynı bilim adamları tarafından “Kurmanci” ve
: “Soranice”nin, Kürtçenin tartışmasız birer
: lehçesi kabul edildiği halde; Zazaca gibi
: Goranicenin de Kürtçeden farklı, daha çok
: Zazacaya yakın, bağımsız bir dil olduğu
: belirtilmektedir. Kürt Dili Bilimcisi,
: Mısır asıllı Prof. Dr. -bayan- Joyce Blau ,
: Zaza ve Gorani dilleri üzerinde, yaptığı
: araştırmada, bu iki dili Kuzeybatı İran
: dilleri arasında sınıflandırmaktadır. Prof.
: Dr. Blau da Zazaca ve Gorani dilleri
: hakkında şu yargıya varmaktadır: “Dilsel
: komşuluğa ve bu dili konuşanların soyut Kürt
: Ulusal yapılanmasına duydukları yakınlığa
: rağmen, bu iki dili Kürtçeye bağlayamayız”
: Alaska Fairbanks Üniversitesi Dilbilimcisi
: Michael Kraus da New Scientist dergisinde
: yayımlanan bilimsel makalesinde “Zazaca
: dünya dilleri arasındaki yerini
: perçinlemiştir.” Diyerek, tespitini
: açıklamaktadır.
:
: Zaza adının çok eski tarihlere dayandığı
: artık biliniyor. , Wilhem GeigerErnst Kuhn,
: C.J. Rich ve Mc Kenzie , “Zaza” sözcüğünün
: “Sasan” (Sasani) sözcüğünden gelebileceğini
: öne sürmektedirler. Ancak, bu sözcüğe eski
: taş kitabelerden birinin üzerinde
: rastlanıldığını yazanlarda vardır. MÖ
: 522-486 yılları arasında hükümdarlık yapmış
: olan Dara (Dariyus) zamanında, Babil’e yakın
: olan “Zazana”dan söz ediliyor. Zaza adına,
: milattan binlerce yıl öncesine ait
: kaynaklarda da rastlandığı aktarılıyor. MÖ
: 3000 li yıllara ait aşağı Mezopotamya’daki
: Mari’de (gün ışığına çıkarılan) Sümer
: tapınaklarından ve tanrıçalarından birinin
: ortak adının Ninni-Zaza veya İnnana-Zaza
: olduğu kaydediliyor. Eski yer adları
: arasında da Zaza adına rastlandığına işaret
: olunarak, Zaza-Buha’nın (MÖ 880) , Maden
: yöresinde Mihrap ve Kervançemen dağları
: eteklrinde bir yer olduğu tarif ediliyor.
:
: Marko Polo’nun (1252-1324) yol haritasında
: Musul-Erzincan-Erzurum dar üçgeni içinde
: kalan bölgeye Zorzanie dendiği, ancak bu
: bölge sınırının Hazar Denizi’ne kadar
: dayandığı vurgulanmakta ve Zaza ismi ile
: bölge ilişkilindirilmektedir.
:
: Zazaca fonoloji, sentaks ve gramer yapısı
: bakımından Hint-Avrupa “Ari” dil kümesine
: mensuptur. Sosyolinguistik, sosyoekonomik ve
: sosyokültürel alanlarda fonksiyonel uyuşum
: göstermesi bakımından da yaşayan diller
: grubuna dahildir.
:
: Bu sözlük 28 latin harfi üzerinden
: düzenlenmiştir. Zazacada A, E, I, İ, O, U ve
: Ü sesli harflerinden “İ”, “O” ve “Ü” kelime
: başına gelmez. Başlarına bu harfleri alan
: kelimeler Zazaca dışında orijine sahiptir.
: “E” ve “İ” sesli harfleri isim, sıfat ve
: fiillerin sonlarına gelince çoğul takısı
: işlevi görürler. Zazacada “eril” ve “dişil”
: kelimeler orijinal yapılarını korumaktadır.
: Zazacanın özelliklerinden biri de az heceli
: kelimelerden oluşmasıdır.
:
: Kitabın dilbilim kuralları, dizini ve kelime
: türü bakımından
:
: BAZI ZAZACA KELİMELER VE TÜRKÇE
: KARŞILIKLARI
: Namê to çıko/çıtho? : adın ne?
: Namê şıma çıko? : isminiz nedir?
: Tı çend serriya? : kaç yaşındasın?
: Sekena rında / To senin hol / çıturiya wesa?
: : nasılsın iyimisin?
: Tı weş be / berxudar be: sağol, (teşekkür) .
: Teşekür konu / tesekur kenane: teşekkür
: ederim.
: Heq raji bo / Homa razi bo: Allah razı
: olsun.
: No çıko / In çıtho? : bu nedir?
: Tı se kena? : ne yapıyorsun?
: Sıma xêr amê / Şıma xêr amey: Hoşgeldiniz
: esto / esta: var
: çino / çina: yok
: Ya / Hêya: evet
: Nê: hayır
: şo: git
: bê: gel
: vace / vaje / vaze: söyle
: Tı sa vana / Tı vuni se: Ne diyorsun?
: bon: ev (inşaat)
: çê/keye: ev
:
: renkler
: khewe : mavi
: kesk / zırg: yeşil
: gewr: gri
: çeqer / zerd: sarı
: sur: kırmızı
: sis / sıpê: beyaz
: sia / şia: siyah
: qewa: kahverengi
: khez / khej: sarışın (insanlar için)
:
: akrabalık
: mae / dae: anne
: pi / bav: baba
: wae: kızkardeş
: bıra: erkek kardeş
: ma u pi: ebeveyn
: ap / dad: amca
: najni / datcéni / naçıki: amcanın karısı
: xal: dayı xalcêni: dayının karısı
: amıke: hala
: xalıke / yayik:teyze
:
Responses